Wat is DNS? Een Informele Duik

Julian Koops

Geschreven door:

Fact checked en geredigeerd door: Luca Nowak

10 min. leestijd

Je persoonlijke internetgids die webnamen vertaalt naar digitale bestemmingen!

Wat is DNS? Een Informele Duik

Stel je voor: je typt de naam van je favoriete restaurant in je browser en binnen een fractie van een seconde verschijnt de website op je scherm. Magie? Nee, het is DNS – de onzichtbare krachtpatser van het internet. Maar wat is DNS?✨

DNS, ofwel Domain Name System, is de onmisbare gids die ons door de eindeloze zee van digitale informatie loodst. Het vertaalt de namen die we kennen – zoals websites – naar de technische taal van het internet: IP-adressen. Zonder DNS zouden we verdwalen in een wirwar van cijfers en codes.

In dit artikel onthul ik de geheimen van DNS. Hoe werkt het precies? Waarom is het zo cruciaal voor je online ervaring? En wat gebeurt er als het niet goed functioneert? Bereid je voor op een fascinerende reis door de ruggengraat van het internet, waarbij je ontdekt hoe deze onzichtbare held je digitale leven soepel en toegankelijk maakt

Belangrijkste punten samengevat

  • DNS, ofwel domain name system, is het 'telefoonboek' van het internet dat domeinnamen koppelt aan IP-adressen.
  • DNS is essentieel voor een soepele internetervaring. Zonder zou je elk IP-adres moeten onthouden van elke website die je wilt bezoeken.
  • Problemen met DNS leiden tot trage laadtijden of geen toegang tot websites, maar er zijn oplossingen, zoals het wijzigen van je DNS-server of het legen van je DNS-cache.

Wat is DNS en hoe functioneert het?

DNS, het domeinnaamsysteem, werkt als het telefoonboek van het internet. Wanneer je een webadres zoals 'google.com' intypt, vertaalt DNS dit naar een IP-adres zoals 192.168.1.1, zodat je browser de juiste website vindt. Dit proces heet DNS-resolutie en gebeurt binnen milliseconden, waardoor je snel en efficiënt op het internet navigeert.

DNS verder uitgelegd: wat betekent het?

Eerst even de basis: DNS staat voor domain name system. Een mond vol, maar het komt neer op het telefoonboek van het internet.

Zonder DNS zouden we elk IP-adres moeten onthouden van de websites die we willen bezoeken, en dat is niet echt praktisch. 😅 DNS maakt het internet daarmee een stuk gebruiksvriendelijker door domeinnamen te koppelen aan IP-adressen.

Een slimmerik genaamd Paul Mockapetris bedacht het DNS-systeem in 1983. Dat was in de begindagen van het internet, toen het web nog niet zo'n gigantisch doolhof was als nu.️ DNS is in de loop der jaren steeds belangrijker geworden en is tegenwoordig een onmisbaar onderdeel van onze internetervaring.

vrouw zit achter een laptop

Hoe DNS je dagelijkse internetgebruik beïnvloedt

DNS is een beetje als de onzichtbare butler van het internet. Je merkt het niet echt als het er is, maar zonder zou je behoorlijk in de problemen komen. Elke keer dat je een website bezoekt, een mailtje stuurt of een app opent, is DNS daar om de weg te wijzen.

Bijvoorbeeld, stel dat je even wilt checken wat het weer wordt. Je typt "weeronline.nl" in je browser en voilà, daar is je weerbericht! Maar wat er achter de schermen gebeurt, is dat DNS de domeinnaam "weeronline.nl" heeft omgezet in een IP-adres, zodat je browser weet waar hij de gevraagde informatie kan vinden.

Handig, of niet?! Als je meer wilt weten over URL's en hoe ze werken, check dan dit artikel over wat een URL is.

Domeinnamen en IP-adressen: waar komt DNS in het spel?

DNS is de brug tussen domeinnamen en IP-adressen. Wanneer je een domeinnaam invoert, zoals "google.com", vraagt je apparaat aan een DNS-server: "Hé, weet jij het IP-adres van google.com?" De DNS-server antwoordt dan met het juiste IP-adres, en je apparaat kan verbinding maken met de website.

Dit proces, ook wel DNS-resolutie genoemd, is essentieel voor het functioneren van het internet.1Datadog (n.d.). 'DNS Resolution Overview'

Zonder DNS zouden we allemaal IP-adressen uit ons hoofd moeten leren, en dat is niet echt iets waar de meeste mensen op zitten te wachten. 😅

Hoe DNS werkt: een eenvoudige uitleg

Oké, laten we eens kijken hoe DNS precies werkt. Stel je voor dat je een website wilt bezoeken. Je typt de URL in je browser en drukt op enter. Wat gebeurt er dan?

Eerst stuurt je apparaat een verzoek naar een DNS-server. Dit verzoek bevat de domeinnaam van de website die je wilt bezoeken. De DNS-server kijkt vervolgens in zijn database om te zien of hij een overeenkomend IP-adres kan vinden.

Als dat het geval is, stuurt de server het IP-adres terug naar je apparaat dat vervolgens verbinding maakt met de website.

Er zijn verschillende soorten DNS-gegevens – zogenaamde records – die hierbij een rol spelen. Deze records bevatten informatie over domeinnamen en de bijbehorende IP-adressen.

Beeldscherm van laptop met hand erop

De basis van DNS: een overzicht van DNS-records

Er zijn verschillende soorten DNS-records, elk met hun eigen functie. Laten we er een paar bekijken.

  • A-records zijn de meest voorkomende. Ze koppelen een domeinnaam aan een IP-adres.
  • CNAME-records daarentegen koppelen een domeinnaam aan een andere domeinnaam.
  • DNAME-records koppelen DNS-namen aan domeinnamen.
  • AFSDB-records wijzen domeinen toe aan databaseservers.
  • TXT-records bevatten belangrijke tekstuele informatie over netwerken of servers.
  • LOC-records bieden geografische locatiegegevens van apparaten voor locatiegebaseerde diensten.
  • En dan komen we nog MX-records tegen, voor het routeren van e-mails.

Deze records werken samen om te zorgen dat je apparaat de juiste website vindt. Wanneer je een domeinnaam invoert, vraagt je apparaat aan een DNS-server om het bijbehorende IP-adres. De server zoekt in zijn DNS-records naar een match en stuurt het resultaat terug naar je apparaat.

DNS converteert IP-adressen naar domeinnamen door een zogeheten reverse DNS lookup.Dit proces is vergelijkbaar met het opzoeken van een telefoonnummer in een telefoonboek.

Je zoekt op naam en vindt het bijbehorende nummer – alleen doet DNS dit allemaal automatisch en razendsnel. Dat geldt ook voor het sturen van mailtjes. Voor meer informatie over hoe e-mailverkeer werkt, kun je ons artikel over wat Microsoft Exchange is lezen.

De rol van DNS-Servers in het DNS-proces

DNS-servers zijn krachtige computers die DNS-aanvragen verwerken. DNS-servers zijn de ruggengraat van het DNS-systeem. 🦴 Zij zijn degenen die de verzoeken verwerken en de communicatie met andere servers verzorgen.

Stel je voor, je typt een webadres in je browser. Het verzoek gaat eerst naar een DNS-server die dan op zoek gaat naar het bijbehorende IP-adres. Het is als een tolk tussen je en het internet.

Deze servers zijn onderverdeeld in verschillende typen, zoals recursieve DNS-servers, die aanvragen van gebruikers verwerken, en authoritatieve DNS-servers, die de daadwerkelijke DNS-records van websites bevatten.

Maar, zoals bij alles in het leven, kunnen er problemen optreden. Storingen, foutieve configuraties of cyberaanvallen kunnen de DNS-servers verstoren. Maar maak je geen zorgen, meestal hebben internetproviders en grote organisaties back-upservers en beveiligingsmaatregelen om dit soort problemen op te lossen.

De conversie van domeinnamen naar IP-adressen

Oké, dus hoe zet DNS-domeinnamen om naar IP-adressen? Het is geen magie, maar het is wel behoorlijk slim. Wanneer je een webadres invoert, gaat het DNS-systeem aan het werk. Het zoekt in zijn database naar het bijbehorende IP-adres en stuurt dat terug naar je browser. Dit proces heet DNS-resolutie.

DNS maakt ook gebruik van caching. Dit betekent dat het eerder opgevraagde informatie opslaat voor toekomstig gebruik. Dit versnelt je browseverkeer en vermindert de belasting op de servers. 💨

Iemand werkt achter een laptop

De keuze voor een DNS-server

De keuze van een DNS-server heeft direct invloed op jouw internetervaring. Niet alle servers bieden dezelfde snelheid en beveiliging.

Zoek naar servers met een goede DNS-snelheid. De snelheid van DNS wordt gemeten aan de hand van de reactietijd. Ook een lage latency is belangrijk voor snellere laadtijden.

Beveiliging en betrouwbaarheid is ook cruciaal; kies servers die jouw gegevens beschermen. Betrouwbaarheid hangt af van de uptime van de server en de consistentie in het correct beantwoorden van DNS-aanvragen. Controleer de prestaties van de DNS-server vooraf; een server met een reactietijd van minder dan 20 ms en met een hoge uptime is ideaal.

Denk ook aan je privacybehoeften; sommige servers bieden extra privacybescherming. Maak een geïnformeerde keuze die past bij jouw snelheids- en veiligheidseisen.

Top-level-domeinen en hun belang in DNS

Top-level-domeinen (TLD's) zijn de laatste stukjes van een domeinnaam, zoals .com, .nl of .org. Ze zijn cruciaal bij DNS, omdat ze helpen bij het organiseren en categoriseren van domeinen. Bovendien reguleren specifieke organisaties ze om te zorgen dat elk domein uniek is. Mrcaptncrunch op Reddit legt het zo uit:

Hoewel je 'voorbeeld.com' herkent als een domein, is '.com' in werkelijkheid ook een domein. Deze domeinen staan bekend als TLD's (topleveldomeinen). Wanneer je een domein registreert, wordt er een registratie aangemaakt bij de TLD voor je domeinen. Je krijgt hiermee de mogelijkheid om dingen te maken op jouw level en daaronder. Voorbeeld.com, www.voorbeeld.com, test.www.voorbeeld.com enzovoort.

TLD's hebben ook invloed op hoe DNS werkt. DNS gebruikt de hiërarchie waar ze deel van uitmaken om domeinnamen om te zetten naar IP-adressen. Wil je meer weten over TLD's? Neem dan eens een kijkje naar dit artikel over wat een top-level-domein is.

Er zijn verschillende soorten TLD's, zoals generieke (.com, .net), landcode (.nl, .be) en gesponsorde (.gov, .edu). Specifieke organisaties reguleren deze om te zorgen dat elk domein uniek is.

De relatie tussen top-level domeinen en DNS

TLD's en DNS verweven nauw met elkaar. DNS gebruikt TLD's om domeinnamen om te zetten naar IP-adressen. Het is als een gids die je helpt om je bestemming op het internet te vinden.️

Het belang van DNS voor een vlotte internetervaring

DNS is cruciaal voor een vlotte internetervaring. Zonder DNS zou je elk IP-adres moeten onthouden van elke website die je wilt bezoeken. Dat zou nogal een gedoe zijn, toch? Met DNS hoef je alleen maar de domeinnaam te onthouden.

Als DNS niet goed werkt, kun je problemen ondervinden als trage laadtijden of zelfs helemaal geen toegang tot websites. Gelukkig zijn er oplossingen voor veelvoorkomende DNS-problemen, zoals het wijzigen van je DNS-server of het legen van je DNS-cache.

DNS: de onzichtbare held van soepel Internet

DNS is als de onzichtbare held van het internet. Het maakt surfen op het web een stuk gemakkelijker. Stel je voor dat je een stad in loopt en de straten hebben geen namen, en de huizen geen nummers. Zie je bestemming dan nog maar eens te vinden! DNS geeft die straten namen en de huizen nummers, waardoor het veel gemakkelijker is om je weg te vinden.

Maar als DNS niet goed werkt, kan dat leiden tot problemen, zoals trage laadtijden of geen toegang tot websites. Daarom is het voor mensen die hun eigen sites managen belangrijk om een goede webhosting te gebruiken die een betrouwbare DNS-service biedt.

Iemand werkt achter een laptop in een woonkamer

Wat gebeurt er als er iets misgaat met DNS?

Als de DNS niet op orde is, loopt je internetervaring op de klippen. Het is alsof je een verkeerde postcode invoert in je navigatiesysteem – je eindigt ergens anders dan je wilde. Als er problemen zijn met de DNS, kan je computer de juiste servers niet vinden, waardoor websites onbereikbaar worden.

DNS-fouten kunnen variëren van kleine irritaties tot grote problemen – van traag ladende pagina's tot volledige service-onderbrekingen. Als je vermoedt dat er een DNS-probleem is, kun je een aantal stappen ondernemen.

Probeer eerst je browsercache en cookies te legen. Als dat niet werkt, kun je overwegen je DNS-instellingen te controleren of te wijzigen.2Neil J. Rubenking, PCMag (2023). 'How (and Why) to Change Your DNS Server'

DNS-leaks en preventie

Een DNS-lek kan jouw online privacy in gevaar brengen. Dit gebeurt wanneer DNS-aanvragen naar een andere partij dan jouw VPN-provider gaan, vaak jouw internetprovider. Hierdoor kan jouw surfgedrag gevolgd worden.

Voorkom dit door een goede VPN te gebruiken die jouw verbinding versleutelt. Controleer of jouw VPN een eigen DNS-server heeft en of deze goed geconfigureerd is.

Een DNS-lektest kan helpen om te controleren of jouw activiteiten privé blijven. Bescherm jezelf tegen ongewenste blootstelling door altijd een veilige en betrouwbare VPN te gebruiken

DNS vragen en antwoorden

DNS is een complex systeem, en het is begrijpelijk dat je vragen hebt. Hier zijn enkele veelgestelde vragen en hun antwoorden.

Hoe kan ik mijn DNS instellen bij KPN of Ziggo?

Het instellen DNS bij KPN of Ziggo – dus op routerniveau – is niet zo ingewikkeld als je misschien denkt. Log in op je router, waarvan je de inloggegevens meestal op een sticker op de router zelf vindt. Zoek naar DNS-instellingen in het menu. Voer de gewenste DNS-servers in en sla je wijzigingen op.

Als je problemen ondervindt of niet precies weet welke DNS-servers goed bij je aansluiten, biedt een snelle Google-zoekopdracht doorgaans een oplossing.

Wat betekent een webadres zonder DNS?

Een webadres zonder DNS is als een huis zonder adres. Je kunt het nog steeds bereiken, maar het is een stuk moeilijker. Het webadres is in dit geval het IP-adres van de server. Zonder DNS moet je dit exacte IP-adres invoeren om de website te bereiken.3Tim Fisher, Lifewire (2023). 'The Best Free and Public DNS Servers (August 2023)'

Dit kan lastig zijn, vooral als de website verhuist naar een andere server. Voor meer informatie over dit onderwerp, bekijk je onze gids over wat een subdomein is!

Wat is de verwerkingstijd van DNS-wijzigingen?

DNS-wijzigingen werpen niet onmiddellijk vruchten af. In sommige gevallen gaat het om enkele uren; in sommige om wel 48. De manier waarop DNS-informatie over het internet verspreidt, veroorzaakt dit.

Het is een beetje als het wachten op de post – het komt uiteindelijk wel aan, maar het duurt even. Geduld is de sleutel.

Man werkt achter een laptop

Conclusie

We zijn aan het einde van onze reis door het DNS. Je bent nu niet alleen bekend met het antwoord op de vraag, "wat is DNS?", maar je weet ook hoe essentieel het is voor onze dagelijkse surfervaring.

Het lijkt misschien ingewikkeld, maar onthoud dat DNS de held is die de chaotische wereld van IP-adressen omzet in de duidelijke domeinnamen die we allemaal kennen en gebruiken.

Het volgende keer als je een website opent, onthoud dan dat er een onzichtbaar systeem aan het werk is om je soepel door het internet te loodsen.

En wie weet: misschien heb je het nu zelfs aan je vrienden uitgelegd! Nu je een expert bent in DNS, waarom neem je niet een kijkje naar enkele van onze andere artikelen om nog meer te leren over de technologie die ons dagelijks leven aandrijft?

Was dit artikel behulpzaam?

Bronnen