Beeldtechnologie > Elektronica > Monitoren
Alles over Dolby Vision: Wat is Het en Waar is het Goed Voor?
Een van de beste HDR-formaten op de markt is Dolby Vision en is hiermee een geduchte concurrent van HDR10+. Wat is Dolby Vision precies, waarom wordt het geprezen en wat zijn de voor- en nadelen? In dit artikel vertel ik je alles. 👇
Inhoudsopgave
- Wat is Dolby Vision?
- Kleurdiepte
- Piekhelderheid
- Statistische metadata vs. dynamische metadata
- Dolby Vision IQ
Wat is Dolby Vision?
Dolby Vision is een HDR-formaat en ontwikkeld door Dolby. HDR (high dynamic range) geeft een groter en gedetailleerder kleurbereik weer dan SDR (standard dynamic range).
Lichte en donkere delen van het beeld bevatten meer kleurdetail en kleuren lijken een stuk levendiger. HDR produceert hierdoor een natuurgetrouw beeld. 👀
Dolby Vision is niet het enige formaat op de markt. Er zijn talloze HDR-formaten beschikbaar, maar samen met HLG, HDR10 en HDR10+ is Dolby Vision een van de meest gebruikte formaten.
De vertaling van HDR is hoog dynamisch bereik. Het dynamische bereik (de 'ruimte' tussen het donkerste en het lichtste punt) groter is dan bij SDR (vertaling: standaard dynamisch bereik).
Er zijn verschillende HDR-formaten, waarvan de bekendste HLG, HDR10, HDR10+ en Dolby Vision zijn. HLG en HDR10 zijn afgeleiden van elkaar en zijn statische formaten. HDR10+ en Dolby Vision zijn dynamische formaten.
Statische HDR-formaten bevatten informatie over de beste kleur-, contrast- en helderheidsinstellingen per film of serie (statische metadata).
De metadata van dynamische HDR-formaten (dynamische metadata) bevat deze informatie per scene of zelfs per frame, in plaats van per hele film of serie.
Hierdoor bekijk je ieder moment van de film naar de beste kleurenweergave met de perfecte bijpassende helderheid. HDR10+ heeft dit resultaat ook, maar biedt een kleinere kleurdiepte en een lagere maximale piekhelderheid.
Kleurdiepte
Kleurdiepte is de maat van de hoeveelheid informatie die gebruikt wordt om voor iedere pixel een bepaalde kleur aan te duiden. Hoe meer informatie, hoe preciezer de kleur per pixel en hoe beter de kleuren van het beeld zich uiten. 🌈
Kleurdiepte wordt uitgedrukt in bits. Hoe meer bits, hoe preciezer de kleur. Dolby Vision biedt meer bits dan andere HDR-formaten: 12 bits vergeleken met 10 bits bij de andere formaten.
Dit verschil lijkt misschien klein, maar dat is het niet. Bij 10 bits is er sprake van 1024 kleurtinten per primaire kleur en 1,07 miljard kleuren. Bij 12 bits is er sprake van 4096 kleurtinten en maar liefst 68,7 (!) miljard kleuren.
Piekhelderheid
De piekhelderheid geeft aan hoeveel licht maximaal van het scherm komt. Dit wordt uitgedrukt in het aantal candela per vierkante meter, ook wel het aantal nits.
Ter vergelijking: SDR geeft tussen de 100 en 300 nits weer. HDR geeft tot 10.000 nits weer. HLG, HDR10 en HDR10+ beschikken over een maximale piekhelderheid van 1000 nits.
Dolby Vision heeft een maximale piekhelderheid van 10.000 nits. Op dit moment ondersteunt geen enkel scherm dit, waardoor het in de praktijk uitkomt op een maximale piekhelderheid van 5000 nits.
De piekhelderheid is wellicht niet het interessantste. Het gaat meer om het bereik. Maar vanzelfsprekend geeft een bereik tussen de 0 en 5000 nits een genuanceerder beeld dan een bereik tussen de 0 en 1000 nits.
Statistische metadata vs. dynamische metadata
Metadata bevat alle informatie over de juiste kleuren, contrast en helderheid van het beeldmateriaal van een film of serie.
Statische metadata bevat deze informatie voor de gehele film of fragment. Het woord 'statisch' duidt erop dat deze informatie voor de hele film of fragment geldt. De gehele video is voorzien van één set instructies met betrekking tot de weergave. HDR10 is een formaat dat statische metadata gebruikt.
In tegenstelling tot statische metadata, is bij dynamische metadata het beeld per scene of zelfs per frame geoptimaliseerd. Dynamische metadata bevat meerdere instructies voor meerdere delen van de video. De kleuren, contrast en helderheid zijn zo aangepast dat ze er per scene of frame het beste uitkomen.
Dolby Vision IQ
Was dat alles? Nee hoor! Dolby Vision IQ bestaat ook nog. Deze technologie gebruikt de dynamische metadata en ambient light-sensoren in de tv (indien aanwezig) om te bepalen hoe licht of donker de ruimte is.
Hierdoor is elk detail van de HDR-content afgestemd op het omgevingslicht zodat het in elke situatie het beste naar voren komt. In een duistere kamer worden bijvoorbeeld donkere delen omhoog geschroefd, en in een kamer met veel zonlicht juist de lichte.
Dolby Vision IQ is geen nieuw HDR-formaat. Het is enkel een functie die de 'reguliere' Dolby Vision nét dat beetje extra geeft.
Hoe kijk ik Dolby Vision?
Hier hoef je gelukkig weinig voor te doen. Het enige wat je nodig hebt, is een tv die Dolby Vision ondersteunt en content die dit aanbiedt. Tegenwoordig bieden de meeste streamingdiensten Dolby Vision aan. Denk aan Netflix, Amazon Prime Video en Apple TV.
Bezit je een fysieke schijf? De meeste ultra-HD-Blu-rayspelers bieden Dolby Vision aan, hoewel je dit altijd voor de zekerheid moet checken. 🔍
Kan ik ook andere HDR-formaten gebruiken met Dolby Vision?
Dit is in principe geen probleem. Dolby Vision is op dezelfde 'kern' gebouwd als HDR10. Hierdoor is het voor producenten relatief eenvoudig om content te creëren voor zowel Dolby Vision als HDR10.
Het enige dat dan belangrijk is, is dat je tv ook over andere HDR-formaten beschikt dan Dolby Vision. Hier hoef je je in principe geen zorgen om te maken, want Dolby Vision is in veel gevallen een aanvulling op tv's met andere HDR-formaten en niet andersom. 😁
Waar moet ik op letten bij de koop van een tv als ik Dolby Vision wil?
Het belangrijkste is dat de apparatuur die je gebruikt, Dolby Vision ondersteunt. Heb je een tv die Dolby Vision ondersteunt, maar sluit je hier een blu-rayspeler op aan die Dolby Vision niet ondersteunt? Dan speelt de content ook niet af in Dolby Vision.
Ook is het belangrijk dat andere onderdelen Dolby Vision ondersteunen. Zo dienen Blu-rayschijven en games ook Dolby Vision te ondersteunen om het beeld ervan weer te geven in Dolby Vision. Dit herken je meestal aan het Dolby Vision-label.
Ook de specificaties van de tv zelf zijn belangrijk. Dat een tv Dolby Vision ondersteunt, betekent niet automatisch dat je geniet van alle voordelen van Dolby Vision. Het scherm zelf dient ook een hoge maximale piekhelderheid en een grote kleurendiepte te bieden.
Zo zie je geregeld dat de beste smart tv en grote tv's hierin betere specificaties bieden dan kleinere schermen. Zo biedt de beste 85 inch tv al snel een groter dynamisch bereik dan een 55 inch tv.
Dit geldt ook voor qled en oled. Een qled-tv heeft over het algemeen een hogere piekhelderheid en een grotere kleurdiepte dan een oled-tv.
Heeft je tv een maximale piekhelderheid van 1000 nits en een kleurendiepte van 10 bit? Dan heb je met Dolby Vision hetzelfde resultaat als met HDR10+. De voordelen van Dolby Vision komen pas tot hun recht als er ook daadwerkelijk verschil is. 😅
Hoe zit het met Dolby Vision op andere apparaten?
Tot nu spreek ik over Dolby Vision op een tv en op apparatuur die je hierop aansluit, zoals een Blu-rayspeler. Dolby Vision is niet enkel hiertoe beperkt. Zo bestaan er monitoren en zelfs mobiele telefoons die Dolby Vision ondersteunen.
Hier heeft Dolby Vision hetzelfde resultaat als op een tv: een mooiere weergave van het beeld. Dat gezegd hebbende is Dolby Vision voor veel mensen belangrijker op een tv, omdat het hier meer meerwaarde heeft.
Wanneer heeft Dolby Vision meerwaarde?
Dolby Vision heeft vooral verbetering van kijkervaring als meerwaarde. Dolby Vision geeft constant de best mogelijke weergave. Dit draagt, samen met het geluid, bij aan het kijkplezier. 🤩
Een bioscoopervaring creëren? Dat doe je met geweldig beeld en geluid. Dolby Vision verzorgt het uitstekende beeld, alhoewel een grote tv (een 65 inch tv of groter) hier ook aan bijdraagt.
Een homecinema-set of een soundbar zorgt ervoor dat je ook de geluidservaring krijgt die je in de bios hebt. Je soundbar werkt niet op tv? Snel fixen, want je mist heel wat!
Ook heeft Dolby Vision meerwaarde tijdens het gamen. Wanneer alle onderdelen het ondersteunen, komt je game nog meer tot leven! Ben je een pc-gamer en beschik je niet over een monitor die Dolby Vision ondersteunt, maar wel over een tv die het ondersteunt? Geen probleem, het is mogelijk om je tv als monitor te gebruiken!
Op een smartphone heeft Dolby Vision hetzelfde resultaat, maar het scherm is een stuk kleiner en dat doet weer af aan de kijkervaring. Hetzelfde geldt (in mindere mate) voor monitoren.
Conclusie
Dolby Vision is een HDR-formaat dat een grotere piekhelderheid en kleurdiepte biedt dan zijn concurrenten. Dolby Vision produceert realistische beelden met hoge contrasten en kleurechtheid. Het resultaat is een indrukwekkende visuele ervaring. Dat maakt Dolby Vision zo populair!
Hopelijk heb je nu antwoord op je vraag 'Wat is Dolby Vision?'. Heb je nog vragen? Laat dan een berichtje achter. Bedankt voor het lezen. 😊