Snelle en Betrouwbare Opslag met de Beste SSD

Vraag je je af hoe de beste ssd – of solid state drive – werkt? Wel, een ssd werkt net zoals een traditionele harde schijf, maar dan met een andere technologie. Net als usb-sticks maken ssd's gebruik van flashgeheugen om gegevens op te slaan, die digitaal worden geopend.

Een harde schijf (hdd) daarentegen maakt gebruik van een draaiende plaat en een arm die over de plaat beweegt om elk deel van de gegevens te lezen. Hierdoor bieden ssd's een bijna onmiddellijke opstart- en laadtijd, omdat ze niet mechanisch gegevens hoeven te zoeken op een draaiende schijf.

Benieuwd naar wat ssd's nog allemaal in petto hebben? Je ontdekt het allemaal hieronder!

De beste ssd koopgids: hoe maak je de beste koop?

Bij het kiezen van de juiste opslagruimte gaat het niet alleen om het vergelijken van capaciteit en kosten. Het type opslag dat je computer gebruikt is van belang voor de prestaties, inclusief het stroomverbruik en de betrouwbaarheid.

Solid state drives (ssd's) en harde schijven (hdd's) zijn de twee belangrijkste opslagopties. Ssd's zijn over het algemeen betrouwbaarder dan harde schijven, wat te maken heeft met het feit dat de eerstgenoemde geen bewegende onderdelen hebben.

Lees snel verder om te ontdekken waar je vooral op moet letten vooraleer je een ssd aankoopt, zodat je direct het beste model voor jouw systeem te pakken hebt! 🎯

Wat voor ssd ondersteunt je computer?

Solid-state drives bestaan tegenwoordig in verschillende vormfactoren en werken met verschillende hardware- en softwareverbindingen. Welk soort schijf je nodig hebt, hangt af van je apparaat en wat je van je ssd verwacht.

Als je een gaming-pc hebt of een pc aan het bouwen bent met een recent moederbord, is je systeem waarschijnlijk compatibel met de meeste (of alle) moderne schijftypen.

Moderne slanke laptops, zoals de beste ultrabooks en 2-in-1's, hebben meestal een M.2-vormfactor, zonder ruimte voor een traditionele 2,5 inch schijf. In een toenemend aantal gevallen solderen laptopfabrikanten de opslag bovendien rechtstreeks op het moederbord, zodat je deze ook niet kunt upgraden.

Lees dus zeker de handleiding van je apparaat om uit te zoeken wat je opties zijn voordat je een ssd aankoopt!

Vormfactoren

M.2 ssd's

M.2-schijven zijn de standaard geworden voor slanke laptops, maar je vindt ze ook op de meeste desktop-moederborden. Veel high-end moederborden hebben zelfs twee of meer M.2-sleuven, zodat je de schijven in RAID kunt gebruiken.

De meeste M.2 schijven zijn 22 mm breed en 80 mm lang, maar er zijn er ook die korter of langer zijn. Je kunt dit zien aan het vier- of vijfcijferige nummer in de naam, waarbij de eerste twee cijfers voor de breedte staan en de overige voor de lengte.

De grootste M.2-schijven bevatten tot wel 8 TB aan opslag. Dus als je een ruim budget hebt en heel veel opslagruimte nodig hebt, is een een M.2-schijf ideaal voor jou.

2,5 inch seriële ATA (SATA)

Dit is het meest voorkomende type SSD. Deze schijven bootsen de vorm van traditionele laptop harde schijven na en sluit je aan via dezelfde SATA-kabels en -interface, waarmee elke ervaren upgrader bekend is.

Als je laptop of desktop beschikt over een 2,5 inch harde schijfcompartiment en een extra SATA-connector, zijn deze schijven compatibel. Deze ssd's zijn doorgaans goedkoper, maar ook iets langzamer dan de betere M.2-modellen.

Ssd-insteekkaart (AIC)

Deze schijven zijn zeer snel, omdat ze werken via de PCI express-bus en niet via SATA, dat meer dan tien jaar geleden werd ontworpen voor draaiende harde schijven. Ze hebben toegang tot meer PCIe lanes dan de meeste M.2-schijven.

Een AIC-schijf sluit je aan op de sleuf op een moederbord die meestal wordt gebruikt door de beste videokaart. Dat betekent natuurlijk dat ze alleen een optie zijn voor een desktop-pc, en dat je een leeg PCIe-slot nodig hebt om ze te installeren.

Als je desktop compact is en je al een videokaart hebt geïnstalleerd, heb je misschien niet voldoende ruimte. Indien je wel ruimte hebt in je moderne desktop en een lege reservesleuf, dan heb je mazzel: je hebt nu de mogelijkheid de snelste ssd-schijf te installeren.

Hun efficiëntie hebben ze grotendeels te danken aan hun extra oppervlak, waardoor ze beter worden gekoeld. Het verplaatsen van gegevens met extreme snelheden genereert namelijk nogal wat warmte! 🔥

U.2

Op het eerste gezicht lijken deze 2,5 inch componenten op traditionele harde schijven. Ze gebruiken echter een andere connector en verzenden gegevens via de snelle PCIe-interface, en ze zijn doorgaans dikker.

U.2-schijven zijn over het algemeen ook duurder en hebben een grotere capaciteit dan gewone M.2-schijven. Servers met veel open schijfcompartimenten hebben baat bij deze vormfactor, maar in desktops voor consumenten is deze uiterst ongebruikelijk.

Interface

Hou je vast, want hier wordt het een beetje ingewikkelder. Zoals ik eerder vermeldde, werken 2,5 inch ssd's op de serial ATA (SATA)-interface, die is ontworpen voor harde schijve. Dit terwijl ssd-insteekkaarten werken via de snellere PCI Express-bus, die meer bandbreedte biedt voor bijvoorbeeld videokaarten.

M.2 schijven werken zowel via SATA als PCI Express, afhankelijk van de schijf. De snelste M.2 schijven ondersteunen zelfs NVMe, een protocol dat speciaal is ontworpen voor snelle moderne opslag.

Het lastige is dat een M.2-schijf SATA-gebaseerd, PCIe-gebaseerd zonder NVMe-ondersteuning, of PCIe-gebaseerd met NVMe-ondersteuning kan zijn. Gelukkig ondersteunen de meeste high-end M.2 ssd's die de afgelopen jaren op de markt zijn gebracht, NVMe.

Zowel M.2-schijven als de bijbehorende M.2-connectoren op moederborden lijken erg op elkaar, ongeacht wat ze ondersteunen. Zorg er dus voor dat je de handleiding van je moederbord of laptop dubbel controleert, evenals wat een bepaalde schijf ondersteunt, voordat je er eentje aankoopt.

Als je dagelijkse taken bestaan uit surfen op het web, kantoortoepassingen of zelfs gaming, zullen de meeste NVMe ssd's niet merkbaar sneller zijn dan minder dure SATA-modellen. Als je zwaarder werk uitvoert, zoals grote bestandsoverdrachten, video's of high-end fotobewerking, dan is het de overweging waard om een NVMe ssd aan te schaffen.

Deze ssd's bieden tot vijf keer meer bandbreedte dan SATA-modellen, wat de prestaties in zwaardere productiviteitstoepassingen ten goede komt. Deze zijn ook verkrijgbaar als externe ssd.

Type opslaggeheugen

NAND-flash is grotendeels ontwikkeld om flashgeheugen een kans te geven op de markt tegen de concurrentie, zoals harde schijven en andere magnetische opslagmogelijkheden. Door de kosten per bit te verlagen en de capaciteit van de chips te vergroten, heeft NAND-flash een plaats veroverd op de opslagmarkt voor flashgeheugen.

Ben je nieuwsgierig naar wat er in die flashpakketten in de schijf zit? Dan vind je de vijf belangrijkste NAND-flashgeheugentypes!

Single-Level Cell (SLC)

Single-level cell (SLC) NAND slaat, zoals de naam al aangeeft, één bit op in elke cel. Er zijn twee mogelijke toestanden waarin SLC NAND zich bevindt: geprogrammeerd (0) of gewist (1), afhankelijk van de hoeveelheid lading op de cel. Omdat het aantal mogelijke toestanden beperkt is tot twee, is het bepalen van de toestand van een cel een simpel proces.

SLC NAND is het eenvoudigste van de NAND flash geheugentypes en heeft een zeer lage foutkans. SLC NAND-geheugencellen kunnen ongeveer 100.000 schrijfbewerkingen aan voordat ze defect raken, waardoor ze het duurzaamst zijn van alle mogelijke configuraties.

Het is echter ook de duurste optie, want de prijs is meer dan twee keer zo hoog als die van multi-level cell NAND. Vanwege de hoge prijs, prestaties en betrouwbaarheid wordt dit type het meest gebruikt in commerciële en industriële toepassingen.

Multi-level cell (MLC)

Multi-level cell (MLC) NAND slaat twee bits per cel op. Dit betekent dat er vier mogelijke toestanden zijn (00, 01, 10, 11) in tegenstelling tot de twee van SLC. MLC heeft een hogere bitsnelheid dan SLC, waardoor het aantal schrijfcycli dat de cel aankan lager is en de kans op fouten toeneemt. MLC NAND kan ongeveer 10.000 schrijfcycli per cel aan.

Fabrikanten van consumentenelektronica, zoals pc's, geven de voorkeur aan MLC NAND vanwege het lagere prijskaartje.

Triple-level cell (TLC)

Met drie bits per geheugencel is triple-level cell (TLC) NAND geschikt voor producten op consumentenniveau. TLC NAND heeft een lager prijskaartje dan zowel SLC als MLC NAND. Er zijn acht mogelijke toestanden voor TLC NAND: 000, 001, 010, 011, 100, 101, 110 en 111.

TLC heeft een hogere opslagdichtheid dan SLC en MLC en een lagere kostprijs per bit. Het nadeel is dat TLC lagere prestaties heeft, een kortere levensduur en een lagere betrouwbaarheid.

Quad-level cell (QLC)

Quad-level cell (QLC) NAND slaat vier bits op in elke geheugencel. Voortbouwend op de vorige trend is QLC NAND goedkoper dan de bovenstaande opties, maar heeft het een lager schrijfvermogen. QLC is ontwikkeld voor de extra opslagcapaciteit die het ssd's biedt en leest sneller dan andere soorten NAND-flash.

QLC NAND is vooral geschikt voor leesintensieve toepassingen en wordt gebruikt voor toepassingen die artificial intelligence ondersteunen, waarbij gegevens doorgaans één keer worden geschreven. Het is niet geschikt voor schrijfintensieve werklasten en ondersteunt ongeveer 100 schrijfcycli.

Net als bij andere NAND-flashgeheugentypes kan de toevoeging van 3D NAND het aantal schrijfcycli opdrijven. Bij QLC verhoogt deze verandering het aantal schrijfcycli echter slechts tot ongeveer 1.000.

3D NAND

Terwijl 2D of planaire NAND één laag geheugencellen heeft, stapelt 3D NAND cellen verticaal in meerdere lagen. 3D NAND ssd's zijn verkrijgbaar met MLC, TLC en QLC NAND-technologie, maar niet met SLC NAND.

Dankzij de 3D NAND-architectuur heeft een ssd een veel hogere dichtheid dan een planaire NAND, op een kleinere fysieke ruimte. Een hogere dichtheid betekent dat 3D NAND ssd's goedkoper zijn per gigabyte, minder stroom verbruiken en hogere schrijfprestaties hebben.

Capaciteit

128 GB

Deze schijven met lage capaciteit presteren vaak minder goed vanwege het minimale aantal geheugenmodules. Als je Windows en een paar games erop hebt gezet, kom je al snel ruimte tekort. Als je budget het toelaat, is meer opslagruimte zeker het overwegen waard!

250 GB of 500 GB

Deze schijven zijn goedkoper dan hun grotere broers en zussen, maar ze zijn nog steeds vrij krap, vooral als je je pc gebruikt voor je besturingssysteem, pc-games en mogelijk een grote mediabibliotheek. Als je budget wat ruimte biedt, is het raadzaam ten minste één capaciteitslaag uit te breiden naar een schijf uit de 500 GB-klasse.

1 TB of 2 TB

Tenzij je een enorme media- of gamebibliotheek hebt, biedt een schijf van 1 TB genoeg ruimte voor je besturingssysteem en primaire programma's, met zat ruimte voor toekomstige software en bestanden.

Als je met grote mediabestanden werkt, of gewoon een grote gamebibliotheek hebt die je wilt openen zonder veel gedoe met installaties, is een 2 TB-schijf vaak de meerprijs waard.

4 TB (en hoger)

Een 4 TB ssd is vrij duur zijn en moeilijk te krijgen, want ze vallen grotendeels nog steeds in het professionele segment. Hoewel Samsung al jaren 4 TB-schijven verkoopt voor consumenten, houden veel andere bedrijven vast aan de limiet van 2 TB.

Als je een desktopgebruiker bent, of je hebt een gaming-laptop met meerdere schijven en je wilt veel capaciteit, dan kun je momenteel beter kiezen voor een paar kleinere ssd's. Hierdoor bespaar je heel wat geld en heb je toch ongeveer dezelfde opslagruimte en snelheid. 🤑

Stroomverbruik

Als je een desktopgebruiker bent die op zoek is naar de best mogelijke prestaties, dan maakt het je waarschijnlijk niet uit hoeveel stroom je verbruikt. Als je daarentegen werkt op een laptop of 2-in-1, is de efficiëntie van de schijf waarschijnlijk belangrijker dan de snelheid, vooral als je de batterij de hele dag wilt laten meegaan.

Kies in dat geval voor een uiterst efficiënte ssd in plaats van een snellere NVMe-schijf die veel energie verbruikt. Modellen met een hogere capaciteit verbruiken meer stroom dan minder grote schijven, simpelweg omdat er op grotere schijven meer NAND-pakketten zijn om je gegevens naar te schrijven.

Controller

Beschouw de controller als de processor van de ssd. Hij routeert je lees- en schrijfbewerkingen en voert andere belangrijke taken uit met betrekking tot de prestaties en het onderhoud van de schijf.

Het kan interessant zijn om diep in specifieke controller types en specificaties te duiken, maar voor de meeste mensen is het genoeg om te weten dat, net als bij pc's, meer cores beter zijn voor schijven met betere prestaties en een grotere capaciteit.

De 5 beste ssd's onder elkaar

Veelgestelde vragen over ssd's

Welke ssd past in een laptop?

De beste laptop ondersteunt de meest gangbare capaciteiten voor schijven tot 2 TB. Wat betreft de fysieke afmetingen, past vrijwel elke standaard 2,5 inch ssd van 7 mm dikte in sleuven van 9,5 mm. Sommige ssd's worden geleverd met afstandshouders voor een strakkere pasvorm.

Controleer voor de zekerheid altijd de handleiding of specificaties van je laptop om er zeker van te zijn dat je de juiste maat ssd met de juiste interface koopt. Daarnaast bevatten steeds meer laptops m.2 ssd's, al dan niet in een sleuf of vastgesoldeerd.

Hoeveel sneller is een ssd vergeleken een hdd-schijf?

Zelfs de goedkoopste ssd is ten minste 3 keer zo snel als een hdd. Een ssd met een gemiddelde capaciteit van 512 GB biedt tot 10 keer hogere leessnelheden en tot 20 keer hogere schrijfsnelheden dan een middelgrote hdd, die slechts gegevensoverdrachtsnelheden tot 140 MB/s biedt.

Waar staat ssd voor?

Ssd staat voor solid state drive. Ssd's hebben hun naam te danken aan het feit dat ze geen bewegende onderdelen hebben. In een ssd worden alle gegevens opgeslagen in geïntegreerde circuits. Dit verschil met hdd's heeft veel gevolgen, vooral voor het formaat en de snelheidsprestaties.

Wat is SATA III?

De SATA III-interface, formeel bekend als SATA 6 GB/s, is een SATA-interface van de derde generatie met een snelheid van 6 GB/s. De bandbreedte die door de interface wordt ondersteund, bedraagt tot 600 MB/s. Deze interface is ook nog compatibel met de SATA II, oftewel SATA 3 GB/s interface.

Welke ssd moet ik kopen?

Dat ligt er vooral aan wat je met je systeem voor ogen hebt. Ben je bezig met intensieve toepassingen of gebruik je je pc enkel voor lichtere taken?

Hieronder vind je een handige tabel met – naar mijn inzicht – enkele belangrijke specificaties van de beste ssd's. Zo kun jij de beste keus maken.

Conclusie

Ssd's werken naast het werkgeheugen en de processor van je systeem om gegevens te openen en te gebruiken. Solid state drives gebruiken een andere technologie dan traditionele harde schijven, waardoor ssd's sneller toegang hebben tot gegevens en de prestaties van je computer verbeteren.

De overstap naar een moderne ssd in plaats van een ouderwetse draaiende harde schijf is een enorm verschil dat je meteen merkt. Ze zorgen voor een drastische verkorting van de toegangstijd, omdat je niet hoeft te wachten tot de rotatie van de platen is opgestart en de leesarm de gegevens heeft gevonden die je zoekt.

Bekijk nog eens rustig onze top 5 hieronder en laat ons weten welke ssd jouw systeem mag versnellen!